Fl-ewwel parti ta’ dan l-artiklu tajna ħarsa lejn osservazzjonijiet fuq in-Naħla Maltija (Apis mellifera ruttneri) li nkitbu fir-rapport mis-Sur G. Murray Reid, ikkummisjonat mill-Gvern Malti fl-1995. F’din it-tieni parti, ser niddiskutu l-punti miktuba fuq l-apikultura, f’sens aktar wiesgħa.
L-awtur jibda’ billi jesprimi li kwalunkwe rakommandazzjonijiet proposti jridu jiġu evalwati aktar fid-dettall, għaliex dawn jistgħu ma jkunux applikabbli għaċ-ċirkustanzi Maltin. Madankollu jagħmel ċar li t-trobbija tan-naħal fil-ġżejjer Maltin hija important għal ekonomija Maltija (f’termini ta’ dakra u aktar), u dan is-settur għandu jiġi megħjun mill-Gvern bl-aħjar mod possibli.
L-importazzjoni ta’ naħal tal-għasel barrani, u prodotti apikulturali fis-suq Malti minn dejjem sarfu ta’ sfida lit-trobbija tan-Naħla Maltija, kif ukoll il-bejgħ tal-għasel Malti. L-awtur saħansitra ppropona reviżjoni tal-liġijiet li jirregolaw l-importazzjoni kemm ta’ naħal u anke prodotti, bl-objettiv ewlieni jkun li jiġu ristretti, speċjalment fid-dawl tal-introduzzjoni riċenti (għal dakinhar) tal-parrasita qerrieda tal-Varroa. Il-fatt li aħna pajjiż arċipelagu, tagħmilna f’posizzjoni aktar vantaġġjuża sabiex inħarsu l-fruntieri tagħna minn mard li jista’ jiġi introdott b’mod aċċidentali għad-detriment tas-servizzi agrikoli Maltin. U dan speċjalment meta ċertu mard u pesti għadu mhux preżenti fil-gżejjer tagħna.
L-awtur jirrakkomanda stħarriġ nazzjonali sabiex jiġu evalwati l-istatus tas-saħħa tan-naħal f’Malta, kif ukoll program ta’ sorveljanza serju kontra l-mard. Il-ħtieġa ta’ deċizjonijiet ibbażati fuq ħsieb fit-tul u riċerka, u l-ħtieġa ta’ aktar kooperazzjoni bejn in-naħħala nfushom huwa żewġ punti oħra imsemmija.
Punti ta’ riflessjoni
• Mir-rapport, nistgħu napprezzaw li argumenti u rakkomandazzjonijiet elenkat kważi 30 sena ilu, għadhom relevanti sal-lum il-ġurnata. B’mod skjett, dan ifisser li ftit li xejn saru azzjonijiet prattiċi minn dakinhar ‘l hawn sabiex nissalvagwardjaw is- sostenibiltà tat-trobbija tan-naħal f’pajjiżna, li tinsab biss fil-protezzjoni olistika tan-Naħla Maltija.
• Dakinhar li nkiteb dan ir-rapport, l-identità unika tan-Naħla Maltija kienet għada mistura. Illum nistgħu napprezzaw aktar l-osservazzjonijiet li saru fuqha!
• Ir-rapport jirrakommanda kontroll aħjar tal-importazzjonijiet u leġislazzjonijiet favur il-protezzjoni olistika tan-Naħla Maltija u s-settur apikulturali Malti. Dan kollu nistgħu nagħmluh jekk ngħargfu l-valur ta’ din is-sottospeċi endemika.
• M’aħniex qed nisfruttaw biżżejjed il-vantaġġi tagħna. Iċ-ċokon ta’ pajjiżna għandu jservi ta’ pont li jiffaċililta l-kooperazzjoni bejn il-partijiet kollha f’dan is-settur. Ejjew flimkien niddiskutu kif nistgħu nikkooperaw ħalli t-trobbija tan-naħal issir aktar vantaġġjuża u sostenibbli għan-naħħala kollha, ħalli din it-tradizzjoni ma tmutx.
• Huwa permezz tal-edukazzjoni, liġijiet, superviżjoni u awditjar kontinwu tal-attivitajiet tat-trobbija tan-naħal li l-apikultura tista’ tiġi mħarsa u n-Naħla Maltija protetta minn aktar kontaminazzjoni ġenetika. Il-ħtieġa ta’ informazzjoni aġġornata fuq l-istat tan-Naħla Maltija, u t-trobbija tal-għasel fil-gżejjer Maltin jidhwu fir-rapport miktub fl-1995, u għadhom jidhwu sal-lum.
⦿ Il-poplu Malti għandu teżor uniku; bijodiversità rikka li tiżboq kwalunkwe deheb! Il-ħtieġa li jittieħdu azzjonijiet illum qabel għada hi important aktar minn qatt qabel!
Leave a comment